Η ΠΑΡΙΣΙΝΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ

ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ, 18-03-1952

ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΩΝ ΣΟΒΙΕΤ

Η ΠΑΡΙΣΙΝΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ

81 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠ’ ΤΗΝ ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ

Η δημοκρατία των σοβιέτ είναι, έτσι, εκείνη η άγνωστη και η ανακαλυφθείσα, επί τέλους, πολίτικη μορφή, στα πλαίσια της οποίας οφείλει να πραγματοποιηθεί η οικονομική απελευθέρωση του προλεταριάτου, η πλέρια νίκη του σοσιαλισμού.

Η παρισινή κομμούνα ήταν το έμβρυο αυτής της μορφής. Η σοβιετική εξουσία είναι εξέλιξη και τελειοποίησή της … - Στάλιν

Κλείνουν 81 χρόνια απ’ την ιστορική μέρα τις 18 Μάρτη 1871 που ο γαλλικός λαός ξεσηκώθηκε, εκτόπισε την εξουσία των καπιταλιστών και δημιούργησε έτσι το αθάνατο έπος στα οδοφράγματα του Παρισιού, το μεγαλειώδικο έργο της Παρισινής Κομμούνας. Το γαλλικό προλεταριάτο, καθώς και οι εργαζόμενοι σ’ όλο το κόσμο, κάθε χρόνο τη μέρα αυτή τιμούν στη μνήμη των κομμουνάρων τους προγόνους τους.

Κάτω από ποιες όμως συνθήκες έγινε η λαϊκή αυτή επανάσταση και γιατί τελικά νικήθηκε;

Στα 1870 ο βασιλιάς της Γαλλίας Ναπολέων 3ος για να σταθεροποιήσει την κλονισμένη κυριαρχία του κήρυξε τον πόλεμο ενάντια στην Πρωσία. Ο γαλλικός στρατός άσχημα προετοιμασμένος πάθαινε ήττα πάνω στην ήττα, και τελικά κυκλώθηκε στα φρούρια Μετς και Σεντάν. Στην 1 του Σεπτέμβρη γερμανός σύνδεσμος ανέφερε στον αυτοκράτορά του. «Το Σεντάν συνθηκολογεί μ’ ολόκληρη τη στρατιά και με τον αυτοκράτορα Ναπολέοντα στο φρούριο».

Η είδηση για την καταστροφή του Σεντάν στο Παρίσι, προκάλεσε εξέγερση. Ο λαός ζητά έκπτωση του αυτοκράτορα και ανακήρυξη της δημοκρατίας. Σχηματίστηκε αμέσως προσωρινή κυβέρνηση, που πήρε τον τίτλο «Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας», που στην ουσία ήταν εξουσία εχθρική προς το λαό. Οι γερμανοί λεύτερα πια κινούνται προς τη γαλλική πρωτεύουσα. Για την απόκρουση του εχθρού οι εργάτες του Παρισιού απαιτούν απτήν κυβέρνηση εξοπλισμό του λαού. Συγκροτήθηκαν 200 καινούργια τάγματα. Στις 19 Σεπτέμβρη οι γερμανοί κύκλωσαν το Παρίσι. Τα τάγματα αυτά ολόψυχα παίρνουν μέρος για την υπεράσπιση της αγαπημένης τους πόλης. Οι λαϊκές μάζες που μόλις είχαν λευτερωθεί απτήν κυριαρχία του Ναπολέοντα ήταν έτοιμες να πεθάνουν και να μην επιτρέψουν στους γερμανούς να πατήσουν στην πρωτεύουσα της δημοκρατίας τους.

Η πατριωτική ορμή αγκάλιασε όλο το γαλλικό λαό.

«Ας δώσει κάθε σπίτι στρατιώτη …
ας μεταβληθεί κάθε πόλη σε στρατιά…
ας αρπάξουν τα χωριά δικράνια …
θα διεξάγομε αγώνα μέρα και νύχτα.
Ξεσηκωθείτε…» έγραφε ο Βίκτωρ Ουγκώ.

Η κυβέρνηση όμως φοβούμενη απτόν εξοπλισμό του λαού προτιμούσε να συνθηκολογήσει με τους γερμανούς. Άρχισε μυστικές διαπραγματεύσεις. Από κυβέρνηση «εθνικής άμυνας» αποδείχτηκε κυβέρνηση εθνικής προδοσίας.

Το Γενάρη του 1871 κλείστηκε με τους γερμανούς ανακωχή, και το Μάρτη η κυβέρνηση πήρε απόφαση για αφοπλισμό της εθνοφρουράς.

Τη νύχτα 17 προς 18 Μάρτη τα κυβερνητικά στρατεύματα κινήθηκαν προς την Μονμάρτη για να αρπάξουν τα τοποθετημένα εκεί κανόνια της εθνοφρουράς. Στην πόλη γίνεται συναγερμός. Οι στρατιώτες αρνούνται να εκτελέσουν τις διαταγές του στρατηγού κι ενώνονται με τον ξεσηκωμένο λαό. Ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης Θιέρσος κατάλαβε πως δεν μπορεί να αφοπλίσει το επαναστατημένο Παρίσι, και βιαστικά φεύγει για τις Βερσαλίες να συγκεντρώσει εκεί δυνάμεις.

Το βράδυ στις 18 του Μάρτη τα τμήματα της εθνοφρουράς κατέλαβαν όλα τα κυβερνητικά ιδρύματα. Στα κτίρια υψώθηκαν κόκκινες σημαίες.

Αυτή ήταν η πρώτη στον κόσμο προλεταριακή επανάσταση.

Στις 28 του Μάρτη έγινε ανακήρυξη της Κομμούνας. Μεγαλόπρεπα και πανηγυρικά γιόρτασε ο λαός του Παρισιού την κατάληψη της εξουσίας απτήν εργατική τάξη. Η χαρά του φαίνεται στο παρακάτω απόσπασμα του ρωμάντσου «εξεγερμένος» του Ζ. Βάλες.

«Τι μέρα θαυμάσια!...
Ο χαϊδευτικός λαμπρός ήλιος χρυσαφίζει τις κάννες των κανονιών, το θρόισμα των σημαιών, το μπουμπουνιτό της επανάστασης, που τρέχει ήσυχα και μεγαλόπρεπα, σαν γαλανό ποτάμι, αυτός ο παλμός, αυτό το φως, οι ήχοι των χάλκινων σαλπίγγων, η λάμψη των μπρούντζων, η αναλαμπή των ελπίδων, το άρωμα της δόξας, είναι κάτι απτήν νικηφόρα δημοκρατική στρατιά, που σε γεμίζει περηφάνια και χαρά … Σαλπιγκτές σαλπίστε το ξεκίνημα. Τύμπανα, χτυπάτε εκστρατεία. Αγκάλιασέ με σύντροφε, στα μαλλιά σου έχεις ασπράδα όπως και εγώ. Και συ παιδάκι που παίζεις πίσω απτό οδόφραγμα αγκάλιασέ με να σε φιλήσω. Η μέρα 18 Μάρτη άνοιξε μπροστά σου θαυμάσιο μέλλον. Εσύ όπως και μείς θα μεγάλωνες στο σκοτάδι, θα τσαλαβοτούσες μεσ’ τη λάσπη, θα σφάδαζες στο αίμα, θα πνιγόσουν από ντροπή, θα περνούσες ανείπωτα βάσανα της ατιμίας. Αυτά τελείωσαν».

Οι κομμουνάροι παίρνοντας την εξουσία στα χέρια ακολούθησαν μια καινούργια εντελώς κοινωνικο – οικονομική πολίτικη. Με την ίδια τους την πείρα πείστηκαν ότι έπρεπε ν’ αντικαταστήσουν τον παλιό κρατικό μηχανισμό. Στις 72 μέρες που έζησε φάνηκε όλη η φροντίδα για τους εργάτες γιατί αυτό που πρόλαβε να πραγματοποιήσει δείχνει πως αυτή ήταν κράτος των εργαζομένων.

Το 1ο διάταγμά της ήταν για την κατάργηση του παλιού στρατού και η αντικατάστασή του με την εθνοφρουρά. Η εκκλησία χωρίστηκε απ’ το κράτος, παύτηκε η διδασκαλία των θρησκευτικών στα σχολεία. Οι επιχειρήσεις που τ’ αφεντικά τους έφυγαν απ’ το Παρίσι πέρασαν στα χέρια των εργατών. Οι εργάτες μεταφέρθηκαν απ’ τα υγρά και σκοτεινά υπόγειά τους στα σπίτια των πλουσίων. Εξέδωσε διάταγμα για τη υποχρεωτική και δωρεάν μόρφωση. Οι λαϊκές μάζες υποστήριξαν τη εξουσία τους και κάτω απ’ την επίδρασή της η Κομμούνα πολλές φορές διόρθωνε τα λάθη της. Ο Λένιν έλεγε, πως η Κομμούνα έκανε μεγάλα έργα «με το αισθητήριο των ξυπνημένων μαζών».

Όμως η Κομμούνα έζησε εν όλω 72 μέρες. Ο Θιέρσος αφού στις 10 Μάη υπόγραψε συνθήκη ατιμωτική με τους γερμανούς στους οποίους παραχωρούσε την Αλσατία – Λωρραίνη και 5 δισεκ. χρυσά φράγκα, με την υποστήριξή τους και με τα στρατεύματα που ήδη προετοίμασε στις 20 Μάη πέρασε σε επίθεση και στις 21 με προδοσία μπαίνει στο Παρίσι. Άρχισε πεισματώδικος και σκληρός αγώνας στους δρόμους, που μπήκαν στην ιστορία με τον τίτλο «μαγιάτικη βδομάδα». Εδώ πρόβαλε με όλο του το μεγαλείο ο ηρωισμός της εργατικής τάξης. Οι κομμουνάριοι πολεμούσαν για κάθε δρόμο, για κάθε σπίτι, για κάθε σπιθαμή γης. Όμως στις 28 Μάη έπεσε και το τελευταίο οδόφραγμα και η αντεπανάσταση νίκησε.

Άγριες επακολουθήσαν σφαγές …

Το Παρίσι μεταβλήθηκε σ’ ένα τεράστιο σφαγείο. 30 χιλ. κομμουνάριοι εκτελεστήκαν, πάνω από 40 χιλ. ρίχτηκαν στις φυλακές και στάλθηκαν σε μακρινές αποικίες στα κάτεργα.

Η κομμούνα νικήθηκε. Σοβαρή επίδραση για την ήττα είχαν τα λάθη της. Όμως παρά τα λάθη της η μνήμη για τον ηρωικό αγώνα των παρισινών εργατών αιώνια θα ζει στη συνείδηση των εργαζομένων όλου του κόσμου, γιατί «η υπόθεση της κομμούνας είναι υπόθεση σοσιαλιστικής επανάστασης, είναι υπόθεση ολοκληρωτικής πολιτικής και οικονομικής απελευθέρωσης του κόσμου της δουλειάς, είναι υπόθεση του διεθνούς προλεταριάτου. Και μ’ αυτή την έννοια αυτή είναι αθάνατη» (Λένιν).